ข้อมูลพื้นฐานและการจัดการภูมิทัศน์ป่าไม้ อ.สันติสุข จ.น่าน

ประเทศไทยมีเป้าหมายในการมีพื้นที่สีเขียวร้อยละ 55 โดยมีพื้นที่ป่าร้อยละ 40 ภายในปี พ.ศ. 2580 โดยแบ่งออกเป็นพื้นที่ป่าอนุรักษ์ร้อยละ 25 และป่าเศรษฐกิจร้อยละ 15 ปัจจุบันมีพื้นที่ป่าร้อยละ 31.68 เนื้อที่ 102 ล้านไร่ ต้องเพิ่มพื้นที่ป่าอีกประมาณ 26.8 ล้านไร่ โดยเพิ่มในส่วนป่าอนุรักษ์ 7.75 ล้านไร่ ป่าเศรษฐกิจ 19 ล้านไร่ ดังนั้นจึงมีโจทย์ที่ท้าทายในการเพิ่มพื้นที่ป่าโดยเฉพาะนอกพื้นที่อนุรักษ์ นอกจากการเพิ่มพื้นที่ป่าแล้ว ยังรวมถึงการจัดการป่าที่เชื่อมโยงกับองค์ประกอบพื้นที่อื่นๆ ให้เป็นการจัดการเชิงภูมิทัศน์ ทั้งนี้เรียกรูปแบบนี้ว่าภูมิทัศน์ป่าไม้ (Forest Landscape) ซึ่งหากภูมิทัศน์ป่าไม้มีความเสื่อมโทรมต้องทำการฟื้นฟูภูมิทัศน์ป่าไม้ (Forest Landscape Restoration: FLR) โดยการจัดการองค์ประกอบภูมิทัศน์ป่าไม้ทั้งพื้นที่ป่าไม้ พื้นที่เกษตรกรรม แหล่งน้ำ พื้นที่สาธารณะ พื้นที่ชุมชนให้เกิดความเชื่อมโยง เกิดพื้นที่แนวเชื่อมต่อ (Corridors) เสริมความแข็งแกร่งแก่ระบบนิเวศ เพิ่มพูนความหลากหลายทางชีวภาพ และให้บริการทางนิเวศเพื่อการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ บรรเทาภัยพิบัติทางธรรมชาติ ซึ่งสอดคล้องกับแผนแห่งชาติว่าด้วยการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (National Adaptation Plan) รวมทั้งการเป็นแหล่งเก็บกักคาร์บอน  ดังนั้นการฟื้นฟูภูมิทัศน์ป่าไม้จึงเป็นเรื่องที่สำคัญทั้งในปัจจุบันและในอนาคต ดังนั้นการสร้างพื้นที่ต้นแบบ หรือสร้างรูปแบบการฟื้นฟูภูมิทัศน์ป่าไม้ให้สมบูรณ์เพื่อเอื้อต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนท้องถิ่นจึงเป็นเรื่องสำคัญ 

อำเภอสันติสุขเป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดน่าน ที่มีความพยายามในการฟื้นฟูภูมิทัศน์ป่าไม้ หลายภาคส่วนให้ความสำคัญ และยังเป็นพื้นที่นำร่องในการดำเนิน คทช. เป็นอำเภอแรกของจังหวัดน่าน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่สำคัญของการฟื้นฟูภูมิทัศน์ป่าไม้ ดังนั้นการจัดทำข้อมูลภูมิทัศน์ป่าไม้อำเภอสันติสุขจึงเป็นเรื่องสำคัญเพื่อให้ทุกฝ่ายเข้าใจบริทพื้นที่และสามารถนำไปใช้ประโยชน์ โดยเฉพาะในงานด้านการทำงานฟื้นฟูภูมิทัศน์ป่าไม้ร่วมกันต่อไป