វគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការរៀបចំផែនការគ្រប់គ្រងព្រៃសហគមន៍ និងការប៉ាន់ប្រមាណធនធានព្រៃសហគមន៍ដោយមានការចូលរួម
១. សេចក្តីផ្តើម
កម្មវិធីសហគមន៍ព្រៃឈើ (CFP) ដែលស្ថិតនៅក្រោមកម្មវិធីព្រៃឈើជាតិ(២០១០-២០២៩) មានអធិប្បាយ អំពីទស្សនទូទៅនៃយុទ្ធសាស្រ្តនិងគោលដៅរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពាក់ព័ន្ធនឹងសហគមន៍ព្រៃឈើ ដែលផ្តោតលើការចូលរួមគ្រប់គ្រងព្រៃឈើតាមបែប វិមជ្ឈការតាមរយៈទម្រង់ទាំង៤។ ដោយផ្អែកលើឯកសារ និងការប្រឹក្សា យោបល់បានគូសបញ្ជាក់អំពីសក្តានុពលនៃសហគមន៍ព្រៃឈើក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងការរេចរឹលព្រៃឈើនៅក្នុង តំបន់ព្រៃការពារ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងគោលការណ៍ណែនាំអំពីសហគមន៍ព្រៃឈើ មិនបានក្តោបទៅលើព្រៃការពារនោះទេ ភាគច្រើនគឺគ្រាន់តែបង្ហាញពីការស្នើសុំតំបន់ និងផលិតផលព្រៃឈើប៉ុណ្ណោះ។ សហគមន៍ព្រៃការពារមានទីតាំងក្នុង តំបន់ព្រៃការពារតម្រូវឱ្យមានការទទួលស្គាល់តួនាទីជាពិសេសរបស់សហគមន៍ដើម្បីចូលរួមចំណែកក្នុងការអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ព្រៃការពារ។ ម៉្យាងវិញទៀត រាជរដ្ឋាភិបាលក៏មិនមានធនធានច្រើនគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការការពារព្រៃឈើ និងក៏បានឃើញច្បាស់អំពីសក្តានុពលនៃប្រជាសហគមន៍មូលដ្ឋានជាដៃគូក្នុងការគ្រប់គ្រងព្រៃឈើផងដែរ។ ក្រៅពី សហគមន៍ព្រៃឈើដែលបានចែងលម្អិតនៅក្នុងប្រកាសរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទស្តីពីគោលការណ៍ណែនាំអំពីសហគមន៍ព្រៃឈើ(២០០៦) កម្មវិធីព្រៃឈើជាតិឆ្នាំ២០១០-២០២៩(ក្នុងផ្នែក៤.១) បានចាត់ទុកថា សហគមន៍ព្រៃការពារជាតំបន់មួយដែលមានអាទិភាពសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍គំរូផ្សេងៗនៃសហគមន៍ព្រៃឈើក្នុងព្រៃការពារ។
ការអនុវត្តលើគំរូនេះគឺមានជំហាន និងទម្រង់ផ្សេងៗគ្នាតាមស្ថាប័ននីមួយៗ។ ទស្សនទាននេះមានគោលបំណងដើម្បីរៀបចំជំហានសាមញ្ញមួយក្នុងការរៀបចំបង្កើតសហគមន៍ព្រៃការពារដែលអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និង ភ្នាក់ងារពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗអាចយកទៅប្រើការបាន។ កម្មវិធីសហគមន៍ព្រៃឈើ (CFP) ដែលស្ថិតនៅ ក្រោមកម្មវិធីព្រៃឈើជាតិ (២០១០-២០២៩) មានអធិប្បាយអំពីទស្សនទូទៅនៃយុទ្ធសាស្រ្ត និងគោលដៅរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពាក់ព័ន្ធនឹងសហគមន៍ព្រៃឈើដែលផ្តោតលើការចូលរួមគ្រប់គ្រងព្រៃឈើ។
ដោយឡែកអង្គការ RECOFTC តាមរយៈគម្រោង ENRTP-WWF បាននឹងកំពុងរៀបចំបង្កើតសហគមន៍ ព្រៃការពារចំនួន៨ទីតាំងស្ថិតក្នុងតំបន់ព្រៃការពារខេត្តមណ្ឌលគិរី (MPF) ក្នុងនោះមានសហគមន៍ព្រៃការពារ ចំនួន ៤ ដែលត្រូវអនុវត្តដោយអង្គការ MVi និងរដ្ឋបាលព្រៃឈើ (FA) ដោយគាំទ្រការបណ្តុះបណ្តាលពីមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់មនុស្ស និងព្រៃឈើហៅកាត់ថា (RECOFTC) ហើយសហគមន៍ព្រៃការពារចំនួន៤ទៀតកំពុងអនុវត្តដោយអង្គការ WWF និងរដ្ឋបាលព្រៃឈើ (FA)។
បន្ទាប់ពីការបណ្តុះបណ្តាលទៅលើការពង្រឹងស្ថាប័នសហគមន៍ ចំពោះមុខគម្រោង ENRTP-WWF ដែលឧបត្ថម្ភថវិកាដោយសហភាពអ៊ឺរ៉ុប (EU)នឹងត្រូវរៀបចំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយទៀតដើម្បីបន្តការគាំទ្រសហគមន៍ក្នុងការរៀបចំផែនការគ្រប់គ្រងសហគមន៍ព្រៃការពារនីមួយៗ និងជាយុទ្ធសាស្រ្ត និងមគ្គុទេសក្នុងការគ្រប់គ្រងសហគមន៍ព្រៃការពារសម្រាប់រយៈពេលវែង។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពី ការរៀបចំផែនការគ្រប់គ្រងព្រៃសហគមន៍ និងការប៉ាន់ប្រមាណធនធានព្រៃសហគមន៍ដោយមានការចូលរួមនឹងរៀបចំឡើងមានរយៈពេល ០៥ថ្ងៃ គ្រោងរៀបចំចាប់ពីថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ដល់ ០១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ នៅផ្ទះសំណាក់ពេជ្រដា ខេត្តមណ្ឌលគីរី។
២. គោលបំណង
វគ្គនេះរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងបង្កើននូវការយល់ដឹង និងសមត្ថភាពរបស់សិក្ខាកាមលើផ្នែក៖
- តើការចូលរួមមានសារៈសំខាន់យ៉ាងណាខ្លះដូចម្ដេចចំពោះការរៀបចំផែនការគ្រប់គ្រងសហគមន៍ព្រៃឈើ
- គោលការណ៍ និងដំណើរការនៃការរៀបចំផែនការគ្រប់គ្រង
- លក្ខខណ្ឌនានាដែលអាចធ្វើអោយមាននិរន្ដរភាពលើការប្រើប្រាស់ទៅតាមមុខងារចម្រុះរបស់ធនធានព្រៃឈើ និងផែនការគ្រប់គ្រងរយៈពេលវែងនៃការគ្រប់គ្រងសហគមន៍ព្រៃឈើ
៣. វិធីសាស្ដ្រសម្របសម្រួលវគ្គ
ក្នុងការរៀបចំផែនការគ្រប់គ្រងសហគមន៍ព្រៃឈើ ចំណុចសំខាន់ គឺត្រូវធ្វើអោយប្រាកដថា ផែនការនេះបាន រៀបចំឡើងក្នុងដំណើរការដោយមានការចូលរួមដែលក្នុងនោះការចូលរួមរបស់សហគមន៍មានភាពសំខាន់ហើយតម្រូវឱ្យមានការគាំទ្រជាបន្ដសម្រាប់ដំណាក់កាលនៃដំណើរការនេះ។ ដូច្នេះដំណើរការដោយមានការចូលរួម វិធីសាស្ដ្រ និងឧបករណ៍ដែលនឹងប្រើប្រាស់សម្រាប់វគ្គនេះ គឺជាការជម្រុញឱ្យមានការចូលរួមពីគ្រប់អ្នករៀនសូត្រទាំងអស់និងដើម្បីឱ្យសិក្ខាកាមកសាងលើបទពិសោធន៍នៅមូលដ្ឋានបន្ថែមទៀត។ មេរៀនក្នុងវគ្គនេះនឹងមានភាពទាក់ទងគ្នារវាងការផ្ដល់បទឧទ្ទេស ការពិភាក្សា និងការអនុវត្ដនៅមូលដ្ឋាន។ មេរៀននីមួយៗនឹងសម្របសម្រួលដល់ការរៀនសូត្រ និងចែករំលែកនូវព័ត៌មានពីអ្នកបង្រៀនដល់សិក្ខាកាមមានការឆ្លុះបញ្ចាំងជាបន្ដបន្ទាប់ដោយភ្ជាប់ពីការរៀនសូត្រក្នុងវគ្គទៅនឹងបរិបទដែលជាបទពិសោធន៍របស់សិក្ខាកាមម្នាក់ៗ។ ការចុះទៅមូលដ្ឋាន និងការចែករំលែកបទពិសោធន៍ដែលរៀនសូត្របានជាផ្នែកសំខាន់នៃគ្រប់មេរៀននីមួយៗរបស់វគ្គនេះ ។
- ការបង្ហាញពីទ្រឹស្ដី
- ការផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍របស់សិក្ខាកាមដែលមាននៅមូលដ្ឋាន
- ការពិភាក្សាតាមក្រុម និងការលេងបង្ហាញ
- ក្រុមពិភាក្សាតាមក្រុមដោយមានការណែនាំ
- ល្បែងថាមពល
- ការចុះមូលដ្ឋាន
ការរៀបចំផែនការសកម្មភាព
ប្រធានបទ ៖ ការរៀបចំផែនការគ្រប់គ្រងដោយមានការចូលរួមផ្នែកទី ១ ៖
ប្រធានបទខាងក្រោមនេះនឹងធ្វើការអនុវត្ដដើម្បីអោយសិក្ខាកាមអាចទទួលបាននូវលទ្ធផលរំពឹងទុកដែលជា តម្រូវការពីវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលនេះ ៖
S1: តើផែនការគ្រប់គ្រងព្រៃសហគមន៍ជាអី្វ? ហេតុអី្វត្រូវមានផែនការគ្រប់គ្រងព្រៃសហគមន៍?
S2: ជំហានក្នុងការរៀបចំផែនការគ្រប់គ្រងព្រៃសហគមន៍
S3:ពិនិត្យមើលនូវព័ត៌មាននានាដែលត្រូវការសម្រាប់ការរៀបចំផែនការគ្រប់ គ្រងព្រៃសហគមន៍
S4: ពិនិត្យនូវតួនាទី និងការទទួលខុសត្រូវរបស់ CFMC មន្រ្តីរដ្ឋបាលព្រៃឈើមូលដ្ឋាន អង្គការ នានា និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំក្នុងការរៀបចំផែនការគ្រប់គ្រងព្រៃសហគមន៍
មេរៀន ទី២៖ ការប៉ាន់ប្រមាណធនធានសហគមន៍ព្រៃឈើដោយមានការចូលរួម និងការធ្វើសារពើភណ្ឌព្រៃឈើនិងអនុផលព្រៃឈើ
S1: របៀបក្នុងការអនុវត្តការប៉ាន់ប្រមាណ ធនធានសហគមន៍ព្រៃឈើដោយប្រើប្រាស់ឧបករណ៍មានការចូលរួមនានា
S2: PRA: ការរៀបចំផែនទីដោយមានការចូលរួម
S3: PRA: ការដើរឆ្លងកាត់ និងការសង្កេតដោយផ្ទាល់
S4: PRA: ការធើ្វចំណាត់ថ្នាក់ (ប្រភេទផ្សេងៗ)
S5: PRA: ការវិភាគទំនោរ Trend Analysis
S6: PRA: វែនដ្យាក្រាម Venn diagram
S7: ចែករំលែកបទពិសោធន៍លើវិធីសាស្រ្តប៉ាន់ប្រមាណធនធានអនុផលព្រៃឈើដោយមានការចូលរួម និងការកំណត់បរិមាណ
S8: ការចូលរួមធ្វើសារពើភណ្ឌ តើអ្វីទៅជាការធ្វើសារពើភណ្ឌ និងហេតុអ្វីត្រូវការធ្វើសារពើភណ្ឌ
S9: ការកំណត់តំបន់សហគមន៍ (ការប្រើប្រាស់ដីសហគមន៍ព្រៃឈើ)
S10: ការបែងចែក និងកំណត់តំបន់គ្រប់គ្រង
S11: វិធីសាស្រ្តធ្វើសារពើភណ្ឌសហគមន៍ព្រៃឈើ
S12: ការកំណត់គោលបំណងនៃការធ្វើសារពើភណ្ឌ
S13: ការរៀបចំផែនការសកម្មភាពសម្រាប់ធ្វើសារពើភ័ណ្ឌ៖ បច្ចេកទេសសារពើភណ្ឌ ការកំណត់ចំនួនឡូត៍
S14: ចាត់ចែងរៀបចំធ្វើសារពើភណ្ឌ
S15: ការតាំងឡូតិ៍គំរូនៅក្នុងព្រៃ
S16: វិធីសាស្រ្តវាស់វែងនៅក្នុងឡូត៍គំរូ
S17: ការវិភាគទិន្នន័យសារពើភណ្ឌ
S18: ការបង្ហាញលទ្ធផលសារពើភណ្ឌ
មេរៀន ទី៣៖ ការអនុវត្តនៅមូលដ្ឋាន និងការឆ្លុះបញ្ចាំង
មេរៀន ទី៤៖ ការរៀបចំផែនការសកម្មភាពដើម្បីបង្រៀនដល់គណៈកម្មការគ្រប់គ្រងសហគមន៍
៤. ពេលវេលា និងទីកន្លែង
វគ្គនេះនឹងរៀបចំនៅខេត្តមណ្ឌលគីរី ដែលមានរយៈពេល០៥ថ្ងៃគឺពីថ្ងៃទី ២៨ ខែមីនាដល់ ថ្ងៃទី០១មេសា ឆ្នាំ ២០១៦ ។