หัวใจสำคัญของการฟื้นฟูคือการมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่น ในการฟื้นฟู ดูแล และใช้ประโยชน์ร่วมกันอย่างยั่งยืน และเป็นธรรม

แนวทางการฟื้นฟูภูมิทัศน์ป่าไม้

พื้นที่อนุรักษ์ป่าต้นน้ำ
ป่าอนุรักษ์ต้นน้ำของไทยมีประมาณ 72 ล้านไร่ หรือร้อยละ 22 ของประเทศ ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่สูงชันจัดการโดยกรมอุทธนานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช หลายพื้นที่มีชุมชนดั่งเดิมอาศัยอยู่ ดังนั้นการฟื้นฟูป่าไม่ในพื้นที่จึงต้องสร้างการมีส่วนร่วมและความเข้าใจกับชุมชนให้ชัดเจน เพื่อให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการช่วยฟื้นฟู ดูแล และเคารพเงื่อนไขในการใช้ประโยชน์พื้นที่ร่วมกัน

ป่าเศรษฐกิจ และพื้นที่เกษตร
ปัจจุบันพื้นที่ป่าเสื่อมโทรมมีมากกว่า 24 ล้านไร่ ส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ ซึ่งสามารถสร้างประโยชน์ได้ไม่ใช่เพียงการฟื้นฟูระบบนิเวศป่าเท่านั้น แต่รวมถึงการสร้างเศรษฐกิจที่ใช้ประโยชน์จากป่า และของป่าโดยตรงโดยการจัดการในรูปแบบสวนป่าหรือวนเกษตร  นอกจากนั้นพื้นที่ ส.ป.ก. อีกว่า 22 ล้านไร่ ที่มีศักยภาพพัฒนาเป็นป่าเศรษฐกิจได้

ป่าชายเลน
ป่าชายเลนมีเกือบ 3 ล้านไร่ หรือร้อยละ 9 ของประเทศ มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อระบบนิเวศ รวมถึงวิถีชีวิตและชุมชน ทั้งเป็นแฟล่งอาหาร แหล่งเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ และสร้างอาชีพให้ชุมชน อีกทั้งยังเป็นกำบังคลื่น และช่วยลดความรุ่นแรงจากภัยธรรมชาติทางทะเล การฟื้นฟูพื้นที่ที่ดีที่สุด คือ การสร้างองค์ประกอบให้ธรรมชาติฟื้นฟูตัวเอง ควบคู่ไปกับการทำงานร่วมกับชุมชนท้องถิ่นเพื่อร่วมเฝ้าระวัง และส่งเสริมการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน